ThS BS Trần Hữu Hiền
Tốt nghiệp bằng DIU Đại học Corse Cộng Hoà Pháp
Béo phì và đột tử cũng có mối liên quan chặt chẽ với nhau, và đã được nhiều nghiên cứu khoa học khác nhau chứng minh. Các nghiên cứu cho thấy rằng béo phì là một yếu tố nguy cơ độc lập đối với đột tử, tức là người béo phì có nguy cơ cao hơn mắc đột tử so với những người có cân nặng bình thường.
Một số nghiên cứu lớn đã liên kết giữa béo phì và nguy cơ đột tử. Ví dụ, một nghiên cứu được công bố trên tạp chí New England Journal of Medicine năm 2017 đã theo dõi hơn 4 triệu người trưởng thành trong suốt 24 năm và nhận thấy rằng béo phì tăng nguy cơ đột tử do nhiều nguyên nhân, bao gồm các bệnh lý tim mạch, tiểu đường, bệnh ung thư và bệnh động mạch vành. Một nghiên cứu khác công bố trên tạp chí JAMA Cardiology năm 2018 cũng đã chỉ ra rằng béo phì là yếu tố độc lập liên quan đến nguy cơ đột tử do các bệnh lý tim mạch ở người trưởng thành.
Vì sao béo phì dễ gây đột tử?
Các cơ chế sinh lý giải thích mối liên quan giữa béo phì và đột tử cũng đã được nghiên cứu kỹ. Béo phì gây ra một loạt các biến đổi bệnh lý trong cơ thể, bao gồm tăng cao huyết áp, tăng mức đường huyết, tăng lipid máu, tăng dấu hiệu viêm và stress oxi hóa, và giảm chức năng tim mạch. Những biến đổi này có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như bệnh tim mạch, đột quỵ, suy tim và các biến chứng khác, gây nguy cơ đột tử tăng lên.
Ngoài ra, béo phì còn liên quan đến một số yếu tố nguy cơ khác có thể dẫn đến đột tử, chẳng hạn như rối loạn chuyển hóa, tăng cao mỡ máu, tăng cân nhanh chóng, dấu hiệu viêm và stress oxi hóa trong cơ thể, đồng thời còn gây ảnh hưởng đến chất lượng của động mạch vành và động mạch não, tăng nguy cơ hình thành cục máu đông trong các mạch máu nhỏ, gây ra các biến chứng tim mạch và đột tử.
Ngoài ra, béo phì còn gây ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ và hô hấp trong khi ngủ, đặc biệt là khi có một loại béo phì gọi là ngưng thở khi ngủ tắc nghẽn (obstructive sleep apnea), làm tăng nguy cơ đột tử do vấn đề hô hấp trong giấc ngủ.
Nhiều nghiên cứu định tính và định lượng đã được thực hiện để chứng minh mối liên quan giữa béo phì và đột tử. Ví dụ, một nghiên cứu năm 2019 công bố trên tạp chí The Lancet Diabetes & Endocrinology đã phân tích dữ liệu từ hơn 10 triệu người từ 239 nước và tìm thấy rằng béo phì đóng góp đáng kể vào tỉ lệ tử vong toàn cầu, đặc biệt là do các bệnh lý tim mạch và tiểu đường.
Một nghiên cứu khác công bố trên tạp chí Circulation năm 2018 đã theo dõi hơn 1,8 triệu người trưởng thành tại Mỹ trong 30 năm và kết luận rằng béo phì là một yếu tố nguy cơ độc lập đối với đột tử sớm, đặc biệt là đột tử liên quan đến bệnh tim mạch.
Tóm lại, béo phì và đột tử có mối liên quan mạnh mẽ, được chứng minh bởi nhiều nghiên cứu lâm sàng và dữ liệu định tính, định lượng. Béo phì là một yếu tố nguy cơ độc lập đối với đột tử, đặc biệt là do các bệnh lý tim mạch, tiểu đường, bệnh động mạch vành và các biến chứng khác. Điều này nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì cân nặng lành mạnh và giảm nguy cơ béo phì để duy trì sức khỏe tim mạch và giảm nguy cơ đột tử.
Tài liệu tham khảo
1. GBD 2017 Risk Factor Collaborators. (2018). Global, regional, and national comparative risk assessment of 84 behavioural, environmental and occupational, and metabolic risks or clusters of risks for 195 countries and territories, 1990-2017: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2017. The Lancet, 392(10159), 1923-1994.
2. Di Angelantonio, E., Bhupathiraju, S. N., Wormser, D., Gao, P., Kaptoge, S., de Gonzalez, A. B., … & Berrington de Gonzalez, A. (2016). Body-mass index and all-cause mortality: individual-participant-data meta-analysis of 239 prospective studies in four continents. The Lancet, 388(10046), 776-786.
3. Aune, D., Sen, A., Prasad, M., Norat, T., Janszky, I., Tonstad, S., & Romundstad, P. (2016). BMI and all cause mortality: systematic review and non-linear dose-response meta-analysis of 230 cohort studies with 3.74 million deaths among 30.3 million participants. BMJ, 353, i2156.
4. Wang, Y., Beydoun, M. A., Liang, L., Caballero, B., & Kumanyika, S. K. (2008). Will all Americans become overweight or obese? Estimating the progression and cost of the US obesity epidemic. Obesity, 16(10), 2323-2330.
5. Whitlock, G., Lewington, S., Sherliker, P., Clarke, R., Emberson, J., Halsey, J., … & Prospective Studies Collaboration. (2009). Body-mass index and cause-specific mortality in 900 000 adults: collaborative analyses of 57 prospective studies. The Lancet, 373(9669), 1083-1096.
